مختصری بر نگاه اسلام به ورزش و تربيت بدني

دسته بندي : علوم انسانی » تربیت بدنی و ورزش
مقدمه:
نگاه اسلام به ورزش و تربيت بدني:
اسلام به عنوان دين كامل به ورزش جسم در جهت تمام و تكميل كردن ابعاد وجودي انسان، اهميت لازم را داده و بر جنبه‌هاي مختلف آن از جمله شخصيت‌سازي كودكان، اهميت جسم، مسابقه و نام بردن و تاكيد كردن بر برخي از ورزش‌ها، سنگ تمام را گذاشته است.
شخصيت سازي كودكان:
اگر چه در علم روانشناسيِ شخصيت در زمان ما به نكات جالبي در ساختار انسان از جمله بازي‌هاي كودكانه مطالبي گفته شده و با دقت به بررسي اين قسمت مهم از زندگي آدمي پرداخته‌اند ليكن به لحاظ ساختار انسان مدار دين اسلام، از همان آغاز اين موضوع مورد توجه قرار گرفته است.
در قرآن كريم مي‌خوانيم: «ارسله معنا غدا يرتع ويلعب و انا له لحافظون»
« اي پدر[ فردا او را با ما به ]صحرا‌ بفرست كه در چمن و مراتع بگردد و بازي كند و البته ما از هر خطري او را محافظت مي‌كنيم».
اين گذر قرآن كريم بر امري طبيعي است كه برادران يوسف از آن استفاده كردند و به پدر اصرار كردند كه او را با خود به صحرا ببرند، در ضمن روايتي در آيين تربيت فرزندان، امام صادق عليه السلام نيز بر اين امر تصريح مي‌فرمايند: «طفل هفت سال بازي كند، هفت سال خواندن و نوشتن بياموزد و هفت سال حلال و حرام را ياد بگيرد». در امر تربيت توصيه‌ي ائمه‌ي معصومين (عليهم صلواه الله)، همراهي با كودكان در بازي با اوست:
امام المتقين حضرت علي عليه السلام مي‌فرمايد:
«رحمت خدا بر پدري كه در راه نيكي و نيكوكاري به فرزند خود كمك كند، به او احسان نمايد و چون كودكي، رفيق دوران كودكي وي باشد و او را عالِم و مؤدب بار آورد».

نگرش اسلام به مسابقات ورزشي:
مسابقه همواره از حس برتري جويي انسانها نشأت گرفته و اين خود، نوعي پيشي گرفتن و جلو افتادن تلقي مي‌شود اسلام كه ديني است انسان ساز، به اين امر توجه كامل دارد و از اين حس طبيعي در جهت ارتقاء روحيه‌ي الهي و معنوي، بهره برده است و آنان را به سوي انجام كارهاي خير دعوت و تشويق كرده است:
«ولكل وجهه هو موليها فاستبقواالخيرات» «و هر كسي را راهي است به سوي حق پس در كارهاي نيك از يكديگر پيشي بگيريد».
يا در جاي ديگر در اوصاف بندگان راستين خداوند مي‌فرمايد:
«اولئك يسارعون في الخيرات و هم لها سابقون» «چنين بندگاني درسعادت و خيرات تعجيل مي‌كنند و اينان هستند كه در كارهاي نيك سبقت مي‌جويند».  
 مسابقات ورزشي و سيره‌ي پيامبر (ص)
با نگرش به زندگاني پيامبر (ص) به اين نكته مي‌رسيم كه ايشان مسابقات را تأييد مي‌فرمودند، امام صادق عليه السلام مي‌فرمايند شخصي اعرابي به مدينه آمد و به پيامبر خدا (ص) پيشنهاد مسابقه‌ي شترسواري كرد، پيامبر (ص) قبول فرمود، در اين مسابقه، شتر پيامبر (ص)، از شتر اعرابي عقب ماند، پيامبر (ص) به اصحاب فرمود: شما اين شتررابالا برديد و خداوند دوست داشت كه او را پايين بياورد. كوهها براي كشتي نوح، گردن فرازي كردند و كوه جودي، تواضعش بيشتر از همه بود، به همين جهت، خداوند كشتي نوح را بر كوه جودي فرود آورد.
ائمه‌ي ما نيز در اين امر از پيامبر اسلام (ص) تبعيت داشته‌‌اند، در تاريخ آمده است هشام بن عبدالملك از امام باقر عليه السلام خواست تا در مسابقه‌ي تيراندازي شركت كند (و قصد او تخفيف مقام امامت بود) امام علي عليه السلام نيز پذيرفتند:
امام (ع) كمان را برداشت و هدف را نشانه گرفت و دقيقا تير را بر هدف زد، سپس تير ديگري خواست و طوري نشانه روي كرد كه دقيقا تير دوم بر تير اول سوار شد و به همين ترتيب تير سوم را بر تير دوم و تير چهارم را بر تير سوم.... در امر مسابقه در فقه ما نيز جواز بعضي ورزش‌ها (براي مسابقه) اعلام شده است. 
 ورزش هاي مورد تأكيد در اسلام:
با بررسي متون اسلامي روشن مي شود كه ورزشهايي چون تيراندازي، سواركاري، شنا، شمشيرزني، كشتي، مبارزه با نيزه و وزنه برداري، مورد تأكيد اسلام قرار گرفته‌اند و به لحاظ اهميت آنها به طور گذرا به اين متون مي‌پردازيم:
تيراندازي: ورزش تيراندازي با كمان يكي از پربهاترين ورزش‌ها در نظر اسلام و متون ديني ماست؛ تا جائيكه در قرآن كريم نيز از آن نام برده شده است: «و ما رميت إذا رميت ولكن الله رمي» ([اي پيامبر] تو تير نيانداختي بلكه خداوند تير انداخت) پيامبر اسلام (ص) نيز در مورد اين ورزش مهم مي فرمايند:
«احب اللهو إلي الله تعالي إجراء الخيل والرمي» «بهترين بازيها در پيشگاه خداوند تعالي اسب دواني و تيراندازي است».